2. Samenvatting:

De hoofdpersoon is Jacob Katadreuffe, hij is verwekt door Dreverhaven, een deurwaarder die in Rotterdam gevreesd word. Zijn moeder Jacoba (kortweg Joba) Katadreuffe wilde na de zwangerschap niks meer van Arend Barend Dreverhaven weten en zei altijd tegen Jacob, 'Wij hebben niks van hem nodig'. Naarmate Jacob ouder wordt botsen zijn karakter en dat van zijn moeder steeds meer. Jan Maan komt bij hen in huis wonen. Jan Maan is een communist maar Jacob kan het goed met hem vinden. Joba Katadreuffe verhuurt de achterkamer aan Jan Maan omdat ook Jan uit huis wilde, vanwege voortdurende ruzies met zijn ouders.

Jacob wil weg van huis, hij ziet dat ergens een sigarenwinkel te koop staat en neemt (meer als uitvlucht dan eigen wil) de winkel over. Hiervoor leent hij geld bij de bank voor Volkskrediet. Het sigarenwinkeltje redt het niet en Jacob gaat failliet. Later blijkt dat de bank voor Volkskrediet een zaakje is van Dreverhaven. Hij moet voor het gerecht komen vanwege zijn faillissement. De mensen van het advocatenbureau bekijken de eigendommen van Jacob Katadreuffe en schatten die op fl15,- Een bedrag waar een faillissement niet op kan drijven volgens de advocaat, zijn faillissement word opgeheven. Terwijl hij voor besprekingen in het advocatenbureau is vraagt hij aan De Gankelaar (zijn advocaat) of hij daar misschien werk kan krijgen. Na wat wikken en wegen neemt De Gankelaar hem aan als zijn stenotypist.

Door zijn werk als stenotypist komt hij erachter dat hij eigenlijk veel meer wilt bereiken en hij neemt zich voor te gaan studeren. Hij leent weer geld van zijn vader en hij gaat studeren. Hij slaagt voor zijn staatsexamen. Door een paar 'onschuldige' zaakjes, een behoorlijk hoge piet in het bureau van Stroomkoning, wordt Rentenstein ontslagen en omdat er geen geschikte vervanger is neemt Jacob Katadreuffe dat werk over. Zo klimt Katadreuffe steeds verder hogerop en het gaat uiteindelijk zover dat Jacob als advocaat beëdigd wordt, en daarmee eindigt het boek.
https://www.zoekboekverslag.nl/Boekverslagen/Ferdinand%20Bordewijk/Karakter/6538/

 

3.Verhaal analyse

Titelverklaring:
De hoofdpersoon, Jacob Willem Katadreuffe, toont karakter door zijn wilskracht en doorzettingsvermogen. Hierdoor kan hij zijn idealen realiseren en zijn problemen oplossen. Ook wordt gewezen op de harde karakters van Dreverhaven, de moeder van Jacob en Lorna te George. De ondertitel heeft betrekking op de relatie tussen de hoofdpersoon en zijn vader.
https://www.verdec.com/hulpje/boekvers/karakter.htm

De titel is Karakter (aanvankelijk was de titel 'Karakters' ). In deze roman gaat het om de karakters van de personages: Jacob, Joba en Dreverhaven. Alle drie uitgesproken hebben ze uitgesproken persoonlijkheden, die bovendien sterk op elkaar lijken: ze hebben alledrie karakter. Het zijn alle drie figuren die niet van opgeven weten, die volharden in hun opvattingen. Ze zijn hard voor zichzelf, maar ook voor anderen. Ook heeft de titel betrekking op het vitalistische element van wilskracht, doorzettingsvermogen en de minachting van zwakte.

Het verhaal laat je ook zien hoe het karakter van Katadreuffe zich ontwikkelt onder de gebeurtenissen die hij meemaakt.

“U hebt een karakter, meneer Katadreuffe, dat wist ik al. Wat u nu zegt bewijst dat ook uw moeder een karakter heeft”.

Ondertitel: "Roman van zoon en vader" Normaal gesproken is de ondertitel "roman van vader en zoon". Omdat het verhaal vooral vanuit de situatie van de zoon beschreven wordt en hij uiteindelijk zijn vader overwint is het hier terecht te spreken van "roman van zoon en vader".
https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-karakter-door-ferdinand-bordewijk-61306

-->De eerst keer dat ik de titel begon te begrijpen was echt pas in een van de laatste hoofdstukken genaamd: “de heuvel”. Dit is het fragment waarin hij mvr. te George tegen hem zegt: “U hebt een karakter, meneer Katadreuffe, dat wist ik al. Wat u nu zegt bewijst dat ook uw moeder een karakter heeft”. Hierdoor begon ik te zien wat F. Bordewijk met deze titel bedoelde. Namelijk de uitgesproken en botsende karakters van Katadreuffe maar ook Joba. Wat ik ook wel vind en voor mijn gevoel is dit ook een keer benoemd in het boek maar ik kan het niet meer vinden is dat de karakters van Katadreuffe en Joba zo botsen omdat ze zoveel op elkaar lijken.

 

4. Motto:
   "A sadder and wiser man
   he rose the morrow morn" (van S.T. Coleridge)
   Het heeft betrekking op de gevoelens van Jacob. Aan het einde van het verhaal wordt hij toegelaten tot de balie (wiser) maar is ook zijn relatie met zijn vader definitief verbroken (sadder).
   https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-karakter-door-ferdinand-bordewijk-61306

Dit motto is van toepassing op Katadreuffe, hij heeft namelijk hard gewerkt en geleerd, maar heeft hier ook een prijs voor betaald.
https://docplayer.nl/122289744-Karakter-ferdinand-bordewijk.html

 

5. Tijd en ruimte:

Tijd:

Het verhaal speelt in de crisisjaren, zo rond de jaren dertig, en speelt in een reële tijd. Enkele historische details, zoals de rellen n.a.v. de executie van Sacco en Vanzetti, wijzen hierop.

Het verhaal duurt ongeveer 28 jaar, van Katadreuffes geboorte tot hij zijn doctoraal haalt als hij tegen de dertig aan zit. De eerste 21 jaar worden heel snel verteld en de overige 6/7 jaar worden heel uitvoerig beschreven.

Van die tijd wist ik dat het een crisistijd was, dat komt in het boek naar voren als de armoede die toendertijd heerste. Ook wist ik dat er heel wat opspraak was rond het communisme en dat vind je goed terug in het boek, namelijk bij Jan Maan.
https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-karakter-door-ferdinand-bordewijk-45478

-->Het kenmerk wat er uit die tijd het meest voor mij uitsprong (misschien wel door geschiedenis) was inderdaad de opkomst van het communisme. Dit wordt eigenlijk vrijwel uitsluitend elke keer dat Jan Maan in het boek voorkomt benoemt.

 

Ruimte:

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Rotterdam. De binnenstad waar Dreverhaven woont en kantoor houdt, wordt als een duistere plaats afgeschilderd, de plaats van het kantoor waar Katadreuffe werkt, wordt echter lichtend afgeschilderd. Dit wordt gebruikt om de loopbaan van Katadreuffe te symboliseren. Door het noemen van gebouwen, straten, wijken en het havengebied wordt een realistisch beeld gecreëerd.
https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-karakter-door-ferdinand-bordewijk-45478

-->In het laatste hoofdstuk noemt hij ook de wijk van Drevenhaven “de armenbuurt” dit geeft eigenlijk al de slecht en donkerheid van die plek aan.
Terwijl het kantoor waar Katadreuffe werkt in een mooiere straat ligt.

6. Vertelinstantie:
In dit boek is sprake van een auctoriele verteller, maar een aantal keer nemen persoonlijke elementen de overhand. Het perspectief ligt dan bij Jacob; eigenlijk wordt de hoofdlijn vanuit Jacob beschreven.
De verteller geeft ook commentaar op de personages, zoals bij de beschrijving van de verhouding tussen Jacob en Joba: "Eigenlijk was het hun tragedie. Ze kenden elkaar te goed".
Ook is er sprake van een alwetende vertelsituatie, hij blikt vooruit: vb. "Later zou hij (=Jacob) beseffen"
Soms maakte het vertelstandpunt het een beetje onoverzichtelijk omdat de persoonlijke elementen dan te veel de overhand namen. Maar al met al is het goed te volgen.
https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-karakter-door-ferdinand-bordewijk-45478

-->auctoriale verteller = alwetend verteller/perspectief
-->Over het algemeen werd het verhaal verteld door het verhaal van Jacob Katadreuffe maar af en toe veranderde dit ineens wat erg verwarrend was en ik vond het erg onprettig. Soms was deze verandering ook totaal niet nodig vond ik en was het verhaal prima geweest zonder hem. Bijvoorbeeld wanneer het verhaal op pagina 202 ineens naar het verhaal van Drevenhaver wordt veranderd, ik denk dat dit extra verhaaldeel toegevoegd is om te laten zien wat voor een enge/nare man Drevenhaver is maar dat snapte ik ook al wel uit de vorige hoofdstukken.

7. Personages:
   Jacob Willem Katadreuffe
   Jacob is het kind van Jacoba en Dreverhaven, Dreverhaven is wel de vader, maar hij heeft Jacob als kind nooit gezien, omdat Jacob bij zijn moeder woont. Hij heeft dezelfde sprekende bruin/zwarte ogen als zijn moeder. Hij heeft ook hetzelfde karakter als zijn moeder, daarom kan hij niet zo goed met haar opschieten. Als eigenaar van een sigarenwinkel heeft hij niet veel succes. Bij een advocatenbureau wordt hij kantoorbediende en hij besluit zich boven zijn armoede van zijn jeugd uit te werken en hij gaat studeren. Hij heeft veel tegenslagen, waar zijn vader voor zorgt, maar uiteindelijk weet hij zich op te werken van kantoorbediende tot advocaat. Hij komt erachter dat hij een toekomst van totale eenzaamheid tegemoet gaat. Toen hij ging studeren heeft hij alles voor zijn studie over gehad en hij gunde zichzelf daardoor haast niets. Ook Lorna te George wijst hij af waar hij achteraf toch wel spijt van heeft. Hij vond haar echt leuk. Ook vindt hij dat hij eigenlijk veel beter met zijn moeder had moeten omgaan, maar daar komt hij veel te laat achter. Ze is al jaren ziek, maar nu gaat het nog slechter met haar en ze zal wel snel dood gaan. In de naam Katadreuffe herkennen sommige critici het woord ‘katastrofe’.
   -->Kon me niet zo goed identificeren met deze hoofdpersoon… Hij maakt heel veel keuzes die ik heel gek vind maar dat zal door zijn strevend karaktereigenschappen komen denk ik…

Jacoba (Joba) Katadreuffe
Ze is de moeder van Jacob en ze is net zo koppig als hem. Ze wil van niemand hulp aannemen, Dreverhaven wil met haar trouwen, maar dat wil ze niet. Hij geeft haar ook elke maand geld maar dat wil ze ook niet. Ze moet hard werken voor haar geld, maar hoe moeilijk ze het ook heeft, ze wil niet dat Jacob eronder leidt Ze heeft veel voor hem over. Ze is al een tijdje ziek, maar ze zegt nooit hoe ze zich voelt.
-->Ik vind het een beetje gek voelen dat zij vaak met “haar” wordt aangeduid. Beetje mixed feelings, aan de ene kant kan het positief zijn want zij is dan zo belangrijk/bijzonder dat iedereen direct moet snappen over wie het gaat aan de andere kant ook negatief omdat verder iedereen en vooral mannen gewoon bij hun naam worden genoemd…

A.B. Dreverhaven
Dreverhaven is de vader van Jacob, maar hij is niet de wettige vader van hem. Hij is een machtige, ongenadige, keiharde en angstaanjagende man. Dreverhaven zit Jacob op alle mogelijke manieren dwars, maar daardoor doet Jacob alleen nog maar meer zijn best om zijn vader voorbij te streven. Jacoba was vroeger het dienstmeisje van Dreverhaven en hij liet zich verleiden door haar schoonheid. Hij wilde met haar trouwen omdat hij dat zijn plicht vond. Als hij een kind verwekte moet hij daar ook verantwoordelijk voor zijn, maar dat wilde zij niet.
-->Nare en kille man. Snap niks van zijn motieven, op het einde wordt duidelijk dat hij het gevoek heeft dat hij Katadreuffe heeft geholpen wanneer hij zegt: “of méégewerkt.” Wanneer Katadreuffe tegen hem zegt dat hij hem zijn hele leven heeft tegen gewerkt. Maar in mijn ogen probeerde hij zijn dan wel niet wettelijke zoon alleen maar opnieuw en opnieuw onderuit te halen.

Jan Maan
Maan is de vriend van Jacob en heeft een heel ander karakter dan de rest van de personages. Hij heeft veel interesse in meisjes en hij is fel aanhanger van een communistische partij. Hij is een soort tegenpool van Jacob. Hij doet totaal geen moeite om wat te leren of hoger op te komen. De naam “Maan” symboliseert een tegenstelling tot de drie voorgenoemde personages.
https://www.zoekboekverslag.nl/boekverslag_incach.php?gid=38891

 

 

8. Eindoordeel:

Dit is een van de eerste boeken en zeker het eerste boek op deze site die ik een slechte beoordeling ga geven. Het lag denk ik aan meerdere factoren maar ik kwam niet door dit boek heen. Het verhaal ging erg langzaam en onnodige dingen werden voor mijn gevoel met te veel detail besproken en soms vind ik dit prachtig maar de manier waarop het is gedaan in dit boek sprak mij duidelijk niet aan. Ik had erg veel moeite om het op te pakken en ben voor de laatste paar hoofdstukken gestrand bij het luisterboek hiervan. Dit maakte het boek al een stuk dragelijker maar nog steeds heb ik er niet veel plezier aan ervaren.
Ik geef dit boek dan ook ☆(☆).

 

9. Schrijf een of meer gedichten bij het boek:

Mijn ster op de muur
dat is wat ik wil
Ik zal ervoor werken elk uur
ook al is mijn kennis nu nog zo pril

Ik zal blijven leren
tot ik mijn doel bereik
Alle weekenden studeren
mijn kennis moet omvangrijk

Mijn lot is niet meer aan mij
mijn toetsen zijn gemaakt
Oo wat ben ik er dichtbij
Ik hoop dat mijn ster er is als de zon ontwaakt

Hij is er
vijfde op de muur
Het is echt mijn ster
fonkelend in de zon als vuur

 

 

Stroming: nieuwe zakelijkheid
Periode: interbellum
Thema: Het thema van dit boek is ook één van de motieven van "Karakter". De moeder-zoon relatie staat in staat in alletwee de boeken centraal. ... Terwijl In "Karakter" Joba Katadreuffe haar zoon juist niet probeert te helpen. Het resultaat van beiden boeken is tegengesteld.